تغییر اکتان سوخت و تاثیر آن بر مصرف و عملکرد اتومبیل

تغییر اکتان سوخت و تاثیر آن بر مصرف و عملکرد اتومبیل

بنزین سوپر یا بنزین معمولی ؟ و تغییر اکتان سوخت و تاثیر آن بر خودرو

پیشرانه های امروزی مورد استفاده در انواع خودرو به قدری پیشرفته و از نظر فنی پیچیده اند که نیازمند استفاده از انواع بنزین با اکتان بالا هستند. آن چه خودروسازان به ندرت به آن اشاره می کنند این است که استفاده از بنزین با اکتان بالا عملکرد بهتری برای موتور خودرو به ارمغان می آورد. تقریبا در تمامی کشورها قیمت بنزین بنابر میزان اکتان آن متفاوت است. به عنوان مثال، اگر میانگین مصرف بنزین خودرویی در هر یکصد کیلومتر 4/9 لیتر باشد و سالانه مسافتی  معادل 24 هزار کیلومتر را طی کند، اضافه بهایی که برای خرید بنزین سوپر پرداخت می کند معادل 354 دلار بوده که این رقم در ایران با احتساب تفاوت قیمت بنزین سوپر و معمولی حدود 500 هزار تومان خواهد بود.

افزایش اکتان و تغییر در سوخت 

افزایش اکتان بنزین تغییری در محتویات انرژی یک لیتری آن نمی دهد بلکه بنزینی که اکتان آن بالاتر است، نشانگر مقاومت بیشتر آن در مقابل پدیده ضربه زدن (knocking ) بوده که ناشی از درصد نامناسب مخلوط سوخت و هوا است و عدم تنظیم این درصد باعث ایجاد فشار بیش از حد در داخل سیلندر شده که نتیجه آن ایجاد ضربه و صدای هولناک در موتور است. هنگامی که بنزین با اکتان بالاتر به ویژه در پیشرانه های توربوشارژردار و با نسبت تراکم بیشتر از 10/5 در جریان سوخت رسانی به موتور مورد استفاده قرار میگیرد و از طریق انژکتورها به داخل سیلندر پاشیده می شود، کنترل کننده موتور می تواند زمان دقیق تری را برای احتراق تنظیم کرده و با افزایش فشار عملکرد پیشرانه، راندمان آن افزایش پیدا می کند.

برای درک اینکه چگونه اکتان بالاتر می تواند بر شتاب و کارآیی موتور تاثیر مثبت بگذارد، چهار خودروی دو دیفرانسیل که در بیشتر بازارها از محبوبیت بالایی برخوردارند، گزینش شدند.

تست هایی که از این 4 خودرو به عمل آمد، عبارت بودند از : 

• تست شتاب گیری
• تست طی مسافت 320 کیلومتر با میانگین سرعت 120 کیلومتر بر ساعت
• آزمایش دینامومتر برای اندازه گیری میزان کشش

تست های فوق برای هر جهار اتومبیل با دو سوخت مختلف به انجام رسید ( هوندا CR-V و ب ام و M5 COMPETITION و فورد F-150 و دوج شارژر R/T ) و تفاوت های آنها مشخص و بررسی شدند. ولی ما در این مطلب به بررسی دو مدل از این خودروها می پردازیم.

هوندا CR-V

میزان فشار توربو در موتور این خودرو 18/5 پاوند بر اینچ مربع بوده که برای نمونه 4 سیلندر 1/5 لیتری فشار بالایی است، اما اتومبیل نشان داد که به استفاده از بنزین با اکتان 93 علاقه چندانی ندارد و سازنده استفاده از بنزین با اکتان 87 ( نمونه معمولی ) را توصیه نموده و هرگز ادعا نکرده که بنزین سوپر باعث افزایش کارآیی آن می شود.

بنابراین مالکین این خودرو بهتر است از صرف هزینه اضافی برای استفاده از بنزین سوپر خودداری کنند چون تغییر از اکتان 87 به 93 باعث افزایش 7 اسب بخاری نیروی موتور می شود اما این برتری به دلیل افزایش صدای موتور عملا کمرنگ شده و شتاب از صفر تا 96 کیلومتر بر ساعت آن در صورت استفاده از بنزین سوپر 0/1 ثانیه کندتر می شود.

تغییر اکتان سوخت و تاثیر آن

ب ام و M5 COMPETITION

استفاده از بنزین معمولی بدون سرب در این موشک زمین به زمین 130 هزار دلاری تصوری کاملا اشتباه است. مسوولین ب ام و صراحتا اعلام کرده اند که از انجام این کار جدا خودداری شود چون به موتور آسیب جدی می رساند. برای چنین خودرویی توصیه شده که از بنزین با اکتان حداقل 91 استفاده شود، ولی نمونه 93 پیشنهاد اصلی کمپانی است. نتایج به دست آمده با این ب ام و در دینامومتر جالب توجه بود :

با استفاده از هر دو نوع بنزین با کتان 91 و 93 ، قدرت خودرو از میزان اعلام شده توسط کارخانه سازنده بیشتر بود.

در صورت استفاده از بنزین با اکتان بالاتر در آزمایش کسب سرعت 96 کیلومتر بر ساعت، میزان رکورد ثبت شده توسط  0/1M5  ثانیه سریع تر است.

فورد F-150

نیروی فورد F-150 به قدری بالا است که جابجایی باری به وزن نیم تن برای آن به راحتی امکان پذیر است و در صورت استفاده از بنزین با اکتان 93 می تواند سرعت خود را با وزن 2542 کیلوگرم در زمان 5/3 ثانیه به 96 کیلومتر بر ساعت برساند.

چنانچه به جای بنزین با کتان 93 از اکتان 87 استفاده شود، نیروی تولیدی موتور از 380 اسب بخار به 360 اسب بخار کاهش پیدا می کند که این اختلاف در پیست آزمایش کاملا توسط راننده احساس می شود. در صورت استفاده از بنزین معمولی شتاب از صفر تا 96 کیلومتر آن از نظر زمانی افزایش پیدا کرده و به 5/9 ثانیه می رسد و همینطور مسافت 400 متر را به جای 14 ثانیه در مدت 14/5 ثانیه طی نموده و میزان مصرف سوخت در آن در صورت استفاده از بنزین معمولی با اکتان 87 حدود یک درصد افزایش پیدا می کند.

نکته مهم در خصوص پدیده Knocking

موتور اتومبیل شما از میزان اکتان بنزین داخل باک بی خبر است. به جای آن کنترل کننده عملکرد موتور براساس یک منطق ریاضی، استنباطی از اکتان بنزین موجود در باک به عمل آورده که مطابق با آن زمان جرقه زدن شمع را به طور پیوسته افزایش داده تا جایی که پدیده Knock و وقوع آن تشخیص داده شود و این مورد زمانی اتفاق می افتد که مخلوط هوا و سوخت قبل از جرقه زدن شمع منفجر شوند.

پس از هر چه کامپیوتر خودرو بتواند زمان جرقه زدن شمع را بدون بروز پدیده Knock جلو بیندازد، یعنی بنزین باید با اکتان بالاتر مورد استفاده قرار گیرد. در هنگام بروز پدیده مودر بحث میزان اشتعال یا جرقه ناشی از آن که به محفظه احتراق راه پیدا می کند، تا 10 برابر سریع تر از زمان جرقه زدن توسط شمع بوده که در صورت عدم توجه و کنترل چنین فشاری می تواند شمع بوده که در صورت عدم توجه و کنترل چنین فشاری می تواند باعث آسیب رسیدن به کاسه نمد سرسیلندر، پیستون ها یا خود سرسیلندر شود. اما ضربه های کوتاه، ناگهانی و موردی را می توان به عنوان یک ابزار کارآمد برای تشخیص اینکه موتور به درستی کار میکند یا خیر مورد استفاده قرار داد که در این خصوص از یک یا دو حسگر ضربه که به بلوک سیلندر اتصال پیدا کرده، سود برده می شود.

تغییر اکتان سوخت و تاثیر آن

عملکرد پیشرانه خودروهای مورد آزمایش با توجه به نوع بنزین